Vervreemdend en intiem is het als je in je uppie in de buis kijkt. Je waant je een paar minuten in een compleet andere wereld. De knalgele auto rijdt door een veranderend landschap in een buis van nog geen dertig centimeter doorsnede, maar een lengte van 2,60 meter. Ruimschoots binnen de normen van de nieuwe anderhalvemeterrealiteit.
Dat had het echtpaar Gérard Schiphorst en Marije van de Sande na een paar weken wel gehad. Lijdzaam lag Gérard op de bank en tekende een Social Distance Thing. ,,Dat was de werktitel. Eerst aan beide zijden een doek. Maar dat was niet hygiënisch: je moet kunnen kijken zonder iets aan te raken.”
Het opruimende installatiebedrijf naast hun werkloods bood uitkomst: ze gooiden net de megabuis weg. ,,Het is gek, bouwen aan een voorstelling in zo’n kort tijdsbestek. Je perfectioneert gaandeweg. We hebben nu The Tube klaar. En nu kijken we naar de scenetjes die we willen spelen.”
Uit de opslag in Deventer zijn tientallen voorwerpen verzameld. TamTam speelt al decennia objectentheater. Komt daarmee over de gehele wereld. Alleen dit jaar al stonden Portugal, Spanje, Duitsland, Zwitserland en China op het programma. In het Aziatisch land zijn de Deventenaren graag geziene gasten. Net zoals vorig jaar zouden ze er een week masterclasses geven aan de theaterschool van Being. Maar het viel allemaal weg. In plaats van weken lang op tournee in binnen en buitenland zat het stel ineens thuis.
The Tube is het antwoord. ,,Beetje afgeleid van YouTube waar je dan helemaal klaar mee bent na een paar weken”, grijnst Schiphorst. Het paar rolt de rode loper uit waar precies strepen op anderhalve meter staan. Er is zelfs een contactloos pinapparaatje waar je je betaling mag doen. ,,Maar dat is natuurlijk eigenlijk niet te doen. We richten ons op feestjes, of toch kleine bijeenkomsten, waar we gewoon een vast bedrag krijgen. We zijn al gebeld door mensen die gaan trouwen en toch iets leuks willen.”
Door zwart doek spelen
Want het is een unieke belevenis die alleen de kijker en de speler zien. Natuurlijk zijn het geoefende scenes. Anders is het niet soepel uit te voeren, terwijl Gerard of Marije alleen maar door een zwart doek half kunnen zien wat ze doen. ,,Maar het mooie aan echt theater is, dat er altijd interactie is. Het maakt uit voor wie je speelt. En we kunnen elkaar afwisselen. Dan kan de ander in de gaten houden of de coronarichtlijnen in acht worden genomen.”
Wie in de buis kijkt, krijgt een totaalbeleving. Voorwerpen die tot niets dienen komen tot leven. Het is de kracht van TamTam: levenloze dingen tot een personage zien te krijgen zonder woorden. Uit de buis klinkt muziek. Gérard heeft het speciaal gecomponeerd op twee minuten. Marije laat een dweil en een eitje tot leven komen als een vogelnest. Ziekenhuishandschoenen en een oranje tang blijken ineens verdacht veel van een bijzondere vogel weg te hebben. ,,Ziekenhuishandschoenen zijn het afval van deze tijd”, zegt het Deventer theaterstel met een glimlach.